Co oznaczają tablice barwy pomarańczowej na pojazdach?
Często na drodze zdarza się nam zobaczyć pojazdy, jednostki transportowe oznakowane tablicami barwy pomarańczowej z czarną obwódką. Tablice takie czasem są wyposażone cyfry lub litery umieszczone w dwóch poziomach. Oznacza to, że jednostka transportowa przewozi towary niebezpieczne sklasyfikowane zgodnie z wymogami umowy ADR. Oznakowanie tablicami ADR to część spójnego systemu przepisów ADR mającego na celu zminimalizowanie ryzyka występowania zdarzeń z towarami niebezpiecznymi podczas ich przewozu oraz skutków takich zdarzeń. Służby ratownicze, ale również kontrolne widząc pojazdy oznakowane tablicami ADR wiedzą, że przewożą one towary niebezpieczne i w przypadku zdarzenia np. wypadku podejmują odpowiednie działania.
O zasadach stosowania tablic pomarańczowych (tablic ADR) szkoleni są kierowcy na kursach ADR i po odpowiednim szkoleniu ADR powinni potrafić prawidłowo oznakować swoją jednostkę transportową oraz rozumieć znaczenie cyfr umieszczonych na tablicy. W razie jakichkolwiek wątpliwości w zakresie oznakowania jednostki transportowej tablicami ADR można również konsultować się z doradcą ds. bezpieczeństwa w firmie, który powinien być wyznaczony przez każdy podmiot będący uczestnikiem przewozu towarów niebezpiecznych ADR.
Jak wyglądają tablice pomarańczowe ADR?
Tablice barwy pomarańczowej powinny mieć właściwości odblaskowe, szerokość 40 cm i wysokość 30 cm; powinny być otoczone czarnym obrzeżem o szerokości 15 mm. Przez środek tablicy może przebiegać czarna pozioma linia o szerokości 15 mm.
Co oznacza tablica barwy pomarańczowej z numerami?
Tablice barwy pomarańczowej z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN stosowane są zwykle przy przewozie towarów niebezpiecznych w cysternach lub luzem. W takim przypadku jednostki transportowe oznakowane są tablicami, które w górnej części zawierają numer rozpoznawczy zagrożenia, a w dolnej jest numer UN czyli w uproszczeniu numer produktu lub grupy produktów niebezpiecznych.
Numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN powinny być naniesione czarnymi cyframi o wysokości 100 mm i szerokości linii 15 mm. Numer rozpoznawczy zagrożenia powinien znajdować się w górnej części tablicy, a numer UN w jej części dolnej; numery te powinny być oddzielone czarną poziomą linią o szerokości 15 mm, przebiegającą w połowie wysokości tablicy. Numer rozpoznawczy zagrożenia nazywany jest również HIN – HAZARD IDENTIFICATION NUMBER.
Przepisy umowy ADR nie precyzują czy numer rozpoznawczy zagrożenia powinien być umieszczony po środku, prawej czy lewej stronie. Obie poniższe tablice pomarańczowe są prawidłowe.
Numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN powinny być nieścieralne i powinny pozostać czytelne po 15 minutach przebywania w ogniu. Numery nie mogą być naniesione np. smarem co zrobił kierowca cysterny z UN 3082, a co wykazała kontrola Gorzowskiego ITD.
Wymienne cyfry i litery, wchodzące w skład znajdującego się na tablicy numeru rozpoznawczego zagrożenia i numeru UN, powinny pozostawać podczas przewozu na swoich miejscach, niezależnie od pozycji, w której znajduje się pojazd.
Czy można użyć mniejszych tablic barwy pomarańczowej ADR?
Tak, umowa ADR dopuszcza użycie zmniejszonych tablic pomarańczowych ADR. Jeżeli ze względu na wielkość lub konstrukcję pojazdu, brak jest powierzchni wystarczającej do umieszczenia takich tablic, to ich szerokość może zostać zmniejszona nie więcej niż do 300 mm, wysokość do 120 mm, a szerokość czarnego obrzeża do 10 mm.
Znaczenie numerów rozpoznawczych zagrożenia:
Numer rozpoznawczy zagrożenia składa się z dwóch lub trzech cyfr. Cyfry te oznaczają następujące zagrożenia:
2 emisja gazu spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczną
3 zapalność materiałów ciekłych (pary) i gazów lub samonagrzewanie się materiałów ciekłych
4 zapalność materiałów stałych lub samonagrzewanie się materiałów stałych
5 działanie utleniające (wzmagające palenie)
6 działanie trujące lub ryzyko zakażenia
7 działanie promieniotwórcze
8 działanie żrące
9 ryzyko samorzutnej i gwałtownej reakcji
Powtórzenie cyfry wskazuje na nasilenie oznaczonego tą cyfrą zagrożenia. Jeżeli zagrożenie stwarzane przez dany materiał może być w sposób wystarczający określone jedną cyfrą, to po tej cyfrze dodaje się zero.
Następujące zestawienia cyfr mają znaczenie specjalne: 22, 323, 333, 362, 382, 423, 44, 446, 462, 482, 539, 606, 623, 642, 823, 842, 90 i 99.
Numer rozpoznawczy zagrożenia poprzedzony literą „X” oznacza, że materiał reaguje niebezpiecznie z wodą. W odniesieniu do takich materiałów woda może być stosowana jedynie za zgodą specjalistów.
Jakie jest znaczenie wszystkich oznaczeń stosowanych w górnej części tablicy pomarańczowej ADR znajdziesz TUTAJ
Dopuszczone jest stosowanie zestawu tablic o różnych wymiarach. Czyli pojazd może być oznakowany np. z przodu tablicą zmniejszoną, a z tyłu tablica o standardowych rozmiarach czyli 40 cm szerokości i wysokości 30 cm.
Nie wolno nadużywać przepisu, który pozwala nam na użycie zmniejszonej tablicy pomarańczowej ADR. W przypadku gdy służby kontrolne uznają, że na pojeździe jest miejsce na umieszczenie pomarańczowej tablicy ADR o standardowej wielkości może skończyć się to mandatem. Część załadowców również sprawdza oznakowanie jednostek transportowych przed załadunkiem i w przypadku niezasadnego użycia zmniejszonych tablic pomarańczowych ADR może być to powodem odmowy załadunku. Tablice pomarańczowe ADR zmniejszone mogą być użyte wyłącznie w sytuacji gdy nie ma odpowiednio dużej płaszczyzny na zastosowanie tablicy o standardowych rozmiarach.
Dopuszczalna tolerancja wymiarów dla tablic pomarańczowych ADR wynosi ± 10%. Czyli w uproszczeniu kontrolujący nie może ukarać przewoźnika za nieprawidłowe tablice jeśli ich rozmiar będzie różnił się o 10 % od wymiarów tablicy ADR podanych powyżej.
Materiały użyte do wytworzenia tablicy powinny być odporne na warunki atmosferyczne i zapewniać trwałość oznakowania. Tablica powinna pozostać w miejscu jej umocowania po 15 minutach przebywania w ogniu, niezależnie od pozycji, w której znajduje się pojazd.
Gdzie umieścić i jak powinny być zamocowane tablice pomarańczowe ADR?
Jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne powinny być zaopatrzone w dwie prostokątne tablice barwy pomarańczowej, umieszczone w płaszczyźnie pionowej. Jedna tablica powinna być przymocowana z przodu, a druga z tyłu jednostki transportowej, obie prostopadle do osi podłużnej tej jednostki. Tablice te powinny być dobrze widoczne. Przepisy umowy ADR nie wskazują czy tablice mają być zamontowane z prawej czy lewej strony przodu pojazdu. Nie wskazują również wysokości na jakiej zamocowane mają być tablice pomarańczowe ADR.
Jeżeli tablice barwy pomarańczowej umieszczone są w rozkładanych panelach, to panele te powinny być tak zaprojektowane i zabezpieczone, aby zapobiec ich rozkładaniu się lub obluzowaniu ich zamocowania podczas przewozu (w szczególności w wyniku wstrząsów lub niezamierzonych działań).
Tablice barwy pomarańczowej ADR mogą być również wsuwane w odpowiednie kieszenie. Zwracamy uwagę, że kieszeń powinna mieć krawędzie w kolorze czarnym oraz umożliwiać zablokowanie tablicy po jej umieszczeniu w kieszeni.
Tablice pomarańczowe ADR stanowią ważny element oznakowania informujący służby ratownicze o fakcie, że jednostka transportowa przewozi towary niebezpieczne i pozwala im podjąć odpowiednie procedury dostosowane do przewożonych towarów.
Należy pamiętać, że nieprawidłowości w oznakowaniu jednostki transportowej są łatwo widoczne dla służb kontrolnych i mogą skutkować niepotrzebnymi mandatami.
Ile kosztuje brak lub złe oznakowanie pojazdu przy przewozie ADR?
Przewóz towaru niebezpiecznego nieoznakowanym pojazdem brak wymaganych tablic, nalepek, znaków i napisów to sankcja 2000 PLN.
Nadanie, napełnienie, załadunek lub przewóz towaru niebezpiecznego nieprawidłowo oznakowanym środkiem transportu, w cysternie, pojeździe-baterii, kontenerze – 500 PLN
Przewóz towaru niebezpiecznego z oznakowaniem, które nie odpowiada wymiarom lub wymaganiom określonym w przepisach ADR – 200 PLN
Nieuzasadnione oznakowanie środka transportu tablicami barwy pomarańczowej lub nalepkami ostrzegawczymi – 500 PLN
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych LINK
Umowa ADR wersja 2023 LINK
